Yemek Yedikten Sonra Karnınız Davul Üzere Şişiyorsa Sebebi Bu Olabilir: Dispepsi
Eş dost daima birlikte masaya oturup tıka basa hoş bir yemek yedikten sonra hepimiz karnımızın şiştiğini hissederiz, bu olağan bir durumdur. Lakin bazı durumlarda bu şişlik hissi katlanılmaz hale gelir ve bu da dispepsi olarak isimlendirilir. Halk ortasında hazımsızlık olarak da bilinen dispepsi aslında bir cins sindirim meselesidir ve genel olarak çok da ziyanlı bir durum olarak görülmez.
Dispepsi zararsız bile olsa can sıkıcı bir durum olduğu için uzman bir tabibe gittiğinizde bazı tedavi sistemleri uygulanacaktır. Birtakım durumlarda ise dispepsi bir hastalık olarak değil, bir belirti olarak kabul edilir. Zira kronik hale gelen hazımsızlık durumu, bilhassa birtakım belirtilerle birlikte geldiği vakit, öteki hastalıkların habercisi olabilir. Tasaya kapılmanıza gerek yok zira dispepsi birçok vakit küçük hayat stili değişiklikleri ile düzelir.
Önce problemimizi tanımlayarak başlayalım; Dispepsi nedir?
Halk ortasında hazımsızlık olarak da isimlendirilen dispepsi, özellikle karnın üst bölgesinde hissedilen ağrı ve rahatsızlık hissidir. Birden fazla vakit ağır bir yemek sonrası ortaya çıkar fakat bazen kronik hale gelebilir. Dispepsi yaşayan kişi, yemek sırasında ya da yemekten çabucak sonra kendini olağandışı derecede tok hissedecektir.
Her şişlik dispepsi değildir; İşte en yaygın görülen belirtilerinden kimileri:
- Erken gelen tokluk hissi
- Yemek sonrası fazla tokluk hissi
- Karnın üst kısmında ağrı
- Karnın üst kısmında yanma
- Mide bulantısı
- Aşırı gaz
- Göğüste yanma hissi
- Koyu renk kusma
- Yutkunma güçlüğü
- Koyu renk dışkı
- Göğüste ağrı
- Nefes darlığı
- Terleme
- Midede güya bir yumru var üzere hissetme
- Sürekli halsizlik
Genel olarak dispepsi durumu yaşayan şahıslarda yaygın olarak görülen belirtilerden kimileri bu halde. Elbette bu belirtilerin hepsi her dispepsi durumunda ortaya çıkmaz. Kişinin durumuna nazaran bu belirtilerin birçok vakit birkaç tanesi farklı yoğunluklarda ortaya çıkabilir. Birtakım belirtiler kısa periyodik, kimileri ise kronik olarak kendini gösterir.
İyi lakin dispepsi neden olur?
- Çok yemek
- Hızlı yemek
- Fazla yağlı ve baharatlı yemek
- Alkollü ve kafeinli içecekleri çok tüketmek
- Yemekten sonra direkt yatmak
- Hareketsiz yaşam
- Sigara içmek
- Aşırı stres
- Farklı ilaç kullanımları
- Gereksiz ağrı kesici ve gibisi ilaç kullanımı
- Reflü
- İrritabl bağırsak sendromu
- Pankreas iltihabı
- Pankreas ve safra kesesi anomalileri
- Kabızlık
- Laktoz ya da gluten intoleransı
- Bağırsak düğümlenmesi
- Mide tembelliği
- Bağırsak damarı tıkanıklığı
- Mide iltihabı
- Diyabet
- Çölyak hastalığı
- Tiroid hastalıkları
- Safra kesesi taşı
- Mide kanseri
Genel olarak dispepsi durumuna neden olduğu bilinen hastalık ve durumlardan kimileri bu biçimde. Merak etmeyin, çoğu vakit şahısta dispepsi oluşmasının nedeni birinci hususlardaki hayat usulüne bağlı hareketlerdir. Yani rastgele bir hastalığı olmayan fakat sıhhatsiz yaşayan şahıslarda de dispepsi görülür.
Dispepsi olup olmadığı nasıl teşhis edilir?
Eğer üstteki belirtileri nizamlı olarak hissediyorsanız öncelikle uzman bir tabibe giderek şikâyetlerinizi anlatmalısınız. Doktorunuz sizden kan testi, nefes testi, dışkı testi, endoskopi ya da bağırsak taraması isteyebilir. Bu testlerin sonucuna nazaran doktorunuz sizde dispepsi olup olmadığını teşhis edecektir. Elbette bu testler her vakit istenmeyebilir. Bunun kararını doktorunuz verecektir.
Peki dispepsi nasıl tedavi edilir?
Girişte de bahsettiğimiz üzere dispepsi yani hazımsızlık her vakit tek başına bir hastalık olarak kıymetlendirilmez. Doktorunuz, dispepsinin öbür rastgele bir hastalıktan kaynaklandığını düşünüyorsa o hastalığı teşhis ederek uygun bir tedavi metodu izleyebilir. Şayet bu durumun ardında rastgele bir hastalık yoksa sindirim düzenleyici, mide asidi düzenleyici ya da farklı bir mide ilacı verebilir. Birden fazla vakit ilaç kullanımına bile gerek kalmadan ömür şekli değişiklikleri ile dispepsi sorunu ortadan kaldırılabilir.
Dispepsiyi önlemek ya da şiddetini azaltmak için yapabilecekleriniz:
- Hekim tavsiyelerine uyun.
- Hazımsızlığınızı tetikleyen besinlerden uzak durun.
- Küçük porsiyonlar tüketin.
- Yavaş yiyin.
- Alkol kullanımını sonlandırın.
- Kafein kullanımını sonlandırın.
- Sigarayı bırakın.
- Kafanıza nazaran ilaç kullanmayın.
- Fazla kilolarınızdan kurtulun.
- Düzenli idman yapın.
- Nane limon, kimyon, rezene, papatya çayları için.
- Yatarken başınızı üstte tutacak halde altına bir yastık koyarak uyuyun.
- Stres denetimini sağlayın.
İşte dispepsiyi önlemek ve şiddetini azaltmak için yapabilecekleriniz bu formda. Listeye baktığınız vakit aslında hepsinin sağlıklı hayat için olmazsa olmazlar olduğunu göreceksiniz. Yani sağlıklı olursanız dispepsi yaşamazsınız.
Ne vakit doktora gitmek gerekir?
İştah kaybı başladıysa, olağandışı kilo vermeye başladıysanız, sürekli kusuyorsanız, bu kusma kanlı oluyorsa, dışkınızın rengi daima çok koyu hale geldiyse, yutkunma problemleri kronik hale geldiyse, halsizlik hissi olağandışı seviyeye geldiyse kesinlikle uzman bir tabibe muayene olmalısınız. Şayet nefes darlığı, göğüs ağrısı ve terleme ağır bir biçimde yaşanıyorsa acil müdahale gerekebilir.
Özetleyelim; Dispepsi ne demek?
Dispepsi yani hazımsızlık bir cins sindirim meselesidir ve her yaştan bireyde görülebilir. Orta sıra çok yediğiniz vakit hazımsızlık yaşamanız olağandır lakin kronik hale gelmesi farklı hastalıkların kuşkusunu doğurabilir. Özellikle üstte bahsettiğimiz kimi belirtiler ağır bir formda ortaya çıkmaya başladıysa uzman bir tabibe muayene olmanızın vakti geldi de geçiyor demektir.
Halk ortasında hazımsızlık olarak da bilinen dispepsi nedir, ne yeterli gelir, nasıl geçer gibi merak edilen soruları yanıtladık. Anlattıklarımız sırf bilgilendirme gayelidir. Tüm sıhhat mevzularında olduğu üzere dispepsi hakkında da en yanlışsız ve size özel bilgiyi uzman bir doktordan almanız gerektiğini unutmayın.