Yörsan, Türkiye’nin Birinci Beyaz Peynir Fabrikasını Kuran Esaslı Bir Markayken Nasıl Ansızın Piyasadan Silindi?
Türkiye’de çok tanınan bir hâle gelen, herkesin severek kullandığı süt ürünleriyle hızlı bir ivme yakalayan Yörsan, kalan son demlerinde Dubai firmasına satılması ve kayyım atanması üzere olaylarla manşetlerden düşmedi. Geçirdiği bu sancılı sürecin nasıl geliştiğini eminiz ki herkes merak ediyordur.
Temelleri 1964’te atılan Yörsan, Türkiye’de satılan birçok süt ve süt eserlerinin de sözün tam manasıyla öncüsü olmuştu. Şirketin iflası ise hiç beklenmeyen bir şeydi.
Yörsan, bir devir İstanbul Sanayi Odası’nın “En Büyük 500 Sanayi Kuruluşu” listesine giren esaslı bir geçmişe sahip.
1964’te Yörükler Besin Limited Şirketi olarak kurulan Yörsan, peynir üretimine 1970 yılında adım attı. Bu biçimde bir ivme yakaladıktan yaklaşık 9 yıl sonra da kendine ilişkin bir mandıra kurarak işlerini güzelce genişletme fırsatı buldu.
Tabii bu sayede sevenlerini de gün geçtikçe kazanıyordu. Takvimler 1984’e geldiğinde, Türkiye’nin birinci peynir fabrikası olarak Susurluk’ta 170 bin metrekarelik bir alana yayılan tesis faaliyete geçirildi. Bu atılımıyla daldaki öncülerden biri olmayı başardı.
1996 yılından itibaren agresif bir büyüme stratejisi benimseyen ve Türkiye genelinde güçlü bir satış ağı oluşturan şirket, süt ve süt eserleri kategorisindeki 200’e yakın çeşidiyle rekabetin çıtasını yükseltmişti.
2013 yılında Yörsan Fabrika Müdürü Ünal Mete’nin bir röportajında belirttiğine nazaran, Susurluk ilçesindeki 107.415 metrekarelik alanda günlük 1 milyon 200 bin litre süt sürece kapasitesine sahiplerdi. Yörsan, Türkiye süt eserleri pazarında kıymetli bir hisseye sahip olup peynir üretiminin %20-25’ini, yoğurt üretiminin ise %10-15’ini gerçekleştirmekteydi.
Yalnızca yurt içinde değil, tıpkı vakitte yurt dışında da büyük çapta ihracat yapan şirket; ABD, Japonya, Almanya, Singapur ve Orta Doğu dahil olmak üzere yaklaşık 25 ülkeye eserlerini ihraç ediyordu.
2014’te Yörsan, ikinci fabrikasını tekrar Susurluk’ta kurdu ve birebir yıl Dubaili özel yatırım fonu The Abraaj Group’a satıldı.
Bu mutabakat çerçevesinde, Yörsan’ın %80 payı, o periyodun dünyanın en büyük 50 fonu ortasında yer alan Abraaj Group’un denetimindeki Dairy Fresh şirketi tarafından devralındı. İşte iplerin gerildiği periyotlar de buralar…
2018 yılında Abraaj Capital’in şirketi güzel yönetemediği söylendi. Abraaj Capital, 2018’in başında iflas muhafazasına başvurarak, borçlarını geri ödemek için 6 milyar dolarlık varlıklarını satışa çıkarmış ve akabinde tasfiye sürecine girmişti.
Aynı yılın temmuz ayında yayımlanan bir habere nazaran; Abraaj, Yörsan’ın satışı için bir yatırım bankasını yetkilendirmişti. Haberin ayrıntılarında Yörsan’ın bankalara olan 200 milyon lira borcu ve yıllardır devam eden ziyanlar nedeniyle öz sermayesinin negatif olduğu belirtiliyordu.
İddialara göre Yörsan Besin Mamülleri A.Ş.’nin kurucularından Şerafettin Yörük, adil olmayan sermaye artırımlarıyla şirketteki paylarının %20’den %3’e düşmesine neden olduğu gerekçesiyle Abraaj’a karşı üç dava açmıştı. Hâliyle bu durum, şirketin içindeki çekişmeleri ve mali kahırları daha da derinleştirdi.
20 Aralık 2019’da, Balıkesir Süt Üreticileri Birliği Lideri Cihat Şimşek, Yörsan’a kayyım olarak atanmıştı.
Bu esnada Abraaj da öteki bir şirkete satılmış ve eski CEO’su ile yönetici ortağının tutuklanmasıyla medya sallanmıştı. Tüm bunların yanında Yörsan’ın bankalara da çok fazla borcu vardı.
Balıkesir Süt Üreticileri Birliği tarafından yapılan yazılı açıklamada Yörsan’ın iflas kararının beklendiği bir periyotta mahkeme heyeti tarafından sunulan dilekçe üzerine iflas erteleme kararı verildiği ve Şimşek’in kayyım olarak görevlendirildiği belirtiliyordu.
Bu dönemde Yörsan fabrikasının personelleri, idare tarafından kendilerine hiçbir açıklama yapılmadığını söyleyerek iflasın kabul edilmesi durumunda tazminatlarını alamama ve işsiz kalma kaygılarını de lisana getiriyorlardı.
Kayyım atanmasından bir ay sonra Yörsan’ın kurucusu ve Yörük Ailesi mensubu Teoman Yörük şu açıklamayı yaptı: “Bulunduğumuz kademede, süreci tüzel olarak tahlile kavuşturacak bir teklifi iki özel bankanın yetkililerine sunmuş bulunmaktayız. Ayrıca finansal manada alternatifli tekliflerin ön görüşmelerini bir kamu bankasının yetkilileriyle de gerçekleştirdik. Yörsan’ın eski başarılı günlerine dönebilmesi, bankalara sunduğumuz tekliflerin kabul görmesiyle mümkün olacaktır.”
Konkordato sistemi, borçlu firma ile alacaklılar ortasında yeni bir mutabakat olarak bedellendirilen bir sistemdir.
Bu sistem çerçevesinde borçlu olan firma, belirlenen müddet içinde borçlarını ödemekle yükümlüdür. Mahkeme, konkordato projesini incelediğinde borçlunun gerekli kuralları yerine getirdiği kanaatine varırsa, borçlu firmaya 2 aylık bir mühlet tanır ve bu müddet içinde borçların yüzde 50’sinin ödenmesini koşul koşar. Sermaye şirketleri, şahıs şirketleri ve gerçek şahıslar, konkordato müracaatında bulunabilirken iflas erteleme talebi yalnızca sermaye şirketleri tarafından yapılabilir.
İflas ertelemede borca batıklık durumu aranırken, konkordato ilanında ise mali durumunun bozulduğunu kanıtlamak kafidir. Yörsan’da da birebir durum yaşandı. Yaşadıkları ekonomik sıkıntılardan ötürü konkordato ilan etti.
Zaten 2019 yılında şirkete bir kayyım atanmıştı. 10 Temmuz 2020’de de Yörsan’ın iflas talebi Susurluk Asliye Hukuk Mahkemesi tarafından kabul edildi. Şirket, 2020/1 sayılı İflas Kararı ile Susurluk İcra İflas Dairesi tarafından 17 Ocak 2022 tarihinde satışa çıkarıldı.
Açık artırmaya tek başına katılan Matlı Holding, 17 Ocak’ta Yörsan firmasının yeni sahibi olmak üzere 150 milyon TL bedelle şirketi satın aldı. Holding’in Yörsan ile ilgili fikirleri ne bilemiyoruz lakin Türkiye’nin en değerli süt ve süt eserleri markalarının başında gelen şirketin birdenbire ortadan kayboluşu dal ismine büyük bir kayıp oldu.
Şirketlerle ilgili öteki içeriklerimiz: