AB, 38 Saatlik Görüşmelerin Akabinde Yapay Zekâ Yasası’nda Muahedeye Vardı
ChatGPT ve Midjourney üzere modelleri daima kullanıyor, sizlere de farklı içerikler çıkarıyoruz. Dünya genelinde herkesin kullanımına sunulmuş olan bu araçlar, birinci çıktıkları günden bu yana daima kısıtlanmaya çalışıldı. Burada en başta ülkelerin makul limitler çizmeye çalıştığını gördük.
Çin, İngiltere ve Amerika Birleşik Devletleri (ABD) bu bahiste en büyük adımı atmak isteyen ülkelerdi ve hâlâ da bu adımların arkasındalar. Ama bu yapay zekânın -ülkeden ülkeye değişen anlamıyla- güvenli kullanımını sağlayacak yasalar için AB’nin de uzun vakittir çalıştığını unutmamak gerek. Çünkü kendileri, Yapay Zekâ Yasası’nın en büyük adımını attı.
38 saatlik görüşmenin akabinde muahede sağlandı.
Perşembe günü ChatGPT üzere modeller üzerine ağırlaşan görüşmeler, sonraki gün yerini yüz tanıma üzere sistemlere bıraktı ve yetkililer de bunlar üzerine konuştu.
Söz konusu yasanın en temelinde, yapay zekânın gelişimini inançlı kılmak yatıyor. Birinci adımlarını 2021’de gördüğümüz bu yasa, ChatGPT’nin sürat kazanmasıyla birlikte daha çok gündemimize gelmeye başladı. Bu yasalar, kelam konusu yapay zekâ modeli/aracı ne kadar riskliyse o kadar katı kurallar koyacak. Ayrıyeten yapay zekâ sistemlerinin kolay yazılımlardan farkını belirleyen açık kriterler listelenecek.
Hem askeri hem de emniyet güçleri taraflarına yönelik güncellemeler:
Askeri tarafta yapay zekâ dayanaklı araçların, üye ülkelerin güvenlik konusundaki yeterliliklerini yahut bunlardan sorumlu kuruluşları etkilememesi sağlanacak. Kolluk kuvvetleri de yapay zekâdan faydalanabilecek. Bu bağlamda müsaade alındığı takdirde, kamuya açık alanlarda uzaktan biyometrik tanımlama sistemlerini kullanabilecek.
Risk sınıflandırmaları da mevcut.
Öte yandan kelam konusu yapay zekâ aracı yüksek risk kümesine girmese de kullanıcıyı şuurlu tutabilmek ismine içeriğin yapay zekâ ile oluşturulduğunu açıkça bildirecek.
Yüksek riskli olarak damgalanan kimi yapay zekâ araçlarının kullanımına müsaade verilecek. Lakin bu araçlar, AB pazarına girebilmek için, belirlenen ihtiyaçları karşılamak zorunda olacak. Doğal veri güvenliğini sağlamak, bunların en başında geliyor.
Fakat kimileri için kabul edilemez damgası da mevcut. Bu da bu risk kümesine giren araçların AB bünyesinde yasaklı olacağı manasına geliyor. Bu bağlamda bilişsel manipülasyon, yüz bilgilerinin internetten yahut kapalı kamera sistem imajlarından alınması, iş yerinde ve eğitim kurumlarında his belirtileri tanıma, toplumsal puanlama, cinsel yönelim yahut dini inançlar üzere hassas dataları çıkarmak için biyometrik sınıflandırma yapılması yasak kapsamına girecek.
Genel kullanıma yönelik yapay zekâ araçları için durum şu halde:
Bu araçları besleyen temel modeller pazara dahil olmadan evvel belirli bir şeffaflık sunuyor olmaları gerekiyor. Kendi sitesinde AB; epey karışık, devasa ve yüksek performanslı modellerin risk oluşturabileceğini belirtiyor. Bu yüzden belirli bir yere kadar şeffaflık koşul olacak.
Tabii bunların denetimi için farklı bir ofis açılması kaide.
Onun için de en gelişmiş yapay zekâ modellerini denetim edecek bir yapay zekâ ofisi kuruldu. Bağımsız uzmanların danışmanlığından yararlanacak olan bu ofis, hem güvenlik risklerini görecek hem de geliştirmeye yönelik fikirlerini paylaşacak.
Tabii ofisin üstünde yer alacak bir yönetim kadrosu da regülasyonların gerçekleşmesinde kelam sahibi olacak. Sanayinin önde gelen isimlerinin yer alabileceği bir tavsiye forumu da idarenin daima gözü önünde olacak.
Avrupa Parlamentosu, önümüzdeki yılın başlarında Yapay Zekâ Kanunu konusunda oylama yapacak.
Fakat düzenlemelerin hiç birini 2025’ten evvel pratiğe dökülmüş hâlde göremeyeceğiz.
Peki bu yasaya uyulmazsa cezası ne olacak?
Yasanın ihlal edilmesi durumunda farklı senaryolar kelam konusu. Şayet yasaklı uygulamalar kelam mevzusuysa şirketin yıllık gelirinin yüzde 7’si yahut 35 milyon euro, kriterler yerine getirilmiyorsa yıllık gelirin yüzde 3’ü yahut 15 milyon euro, şayet yanlış bilgi yayılıyorsa yıllık gelirin yüzde 1,5’i yahut 7,5 milyon euro’luk cezalar kelam konusu. “Veya” dediğimiz kısımlarda hangisinin daha yüksek olduğuna bakılacak.
Sizin bu yasa hakkındaki niyetleriniz neler?