İnsan Dışkısından Üretilen Bir Hap Birinci Sefer Onay Aldı!

Geçtiğimiz çarşamba günü tıp tarihinde bir birinci yaşandı. ABD Besin ve İlaç Dairesi (FDA), insan dışkısından üretilen bir hapa birinci kere onay verdi. Seres Therapeutics isimli şirket tarafından geliştirilen ve Vowst ismi verilen ilaç, 18 yaş ve üzeri insanlarda kullanılabilecek. İlacın Haziran 2023’te ABD’de çıkış yapması bekleniyor.

Aslında bu, insan dışkısından üretilip onay alan birinci ilaç değil. Aralık 2022’de lavman bazlı rektum yoluyla kullanılan bir tedavi onay almış ve birinci olarak kayıtlara geçmişti. Vowst ise bu halde üretilip ağızdan alınabilen birinci ilaç olmayı başardı.

Vowst ilacı, “Clostridioides difficile” ismi verilen bir enfeksyionun tekrarlamasını engellemek için kullanılacak

Tıpkı daha evvel onay alan tedavi üzere canlı bakteri içeren, Vowst hapı da Clostridioides difficile bakterisiyle tekrarlayan enfeksiyonlara karşı gözetici bir usul olarak kullanılacak. Ağızdan alınmasıyla bir prensip imza atan bu eser, bağışlanan dışkılardan elde edilen sağlıklı insan bağırsağı bakterisi içeriyor ve enfeksiyonu önlemek için yeni bir yol sunuyor. Klinik deneyler, ilacı kullananlarda enfeksiyon tekrarlama mümkünlüğünün üç kattan daha az olduğunu ortaya koydu.

Kısaca C.diff olarak isimlendirilen enfeksiyon, hastalar farklı bir enfeksiyon için antibiyotik aldıktan sonra ortaya çıkıyor. Antibiyotikler, olağanda bağırsağı dolduran bakterilerin istikrarını bozabiliyor ve C.diff’in çoğalmasına neden oluyor. Süratle çoğaldıklarında ise ishal, karın ağrısı, ateş, kolit (kalın bağırsağı iltihabı) üzere şeylere neden olurken kimi durumlarda ise organ yetmezliği ve vefata bile neden olabilen toksinler salgılayabiliyorlar. ABD’de her yıl 15 bin ila 30 bin insanın C.diff enfeksiyonlarıyla bağlantılı nedenlerden hayatını kaybettiğini belirtelim.

Verilere nazaran C.diff’ten güzelleşenlerin iki ila sekiz hafta sonra enfeksiyona tekrar yakalanma riski altıda bir. Her tekrarlandığında ise riskler daha da artıyor. İşte burada da Vowst üzere insan dışkısından üretilen tedavilerin devreye girmesi ve enfeksiyonun tekrarlamasını engellemesi amaçlanıyor.

Hayatı tehdit eden enfeksiyonlara karşı kıymetli bir adım olan Vowst, yetişkinlerde kullanılacak ve oral yoldan üst üste üç gün boyunca günde bir defa dört kapsül formunda alınan bir tedavi olacak. FDA’ya nazaran birinci doz C.diff antibiyotik tedavisi bittikten dört gün sonra alınacak.  Klinik deneylerde karında şişkinlik, titreme, hâlsizlik, ishal üzere yan etkilerin oluşabildiğinin görüldüğü de FDA tarafından eklendi.