Kaldırımlar ile Yaya Yolları İçin Düzenleme Yayınlandı: Belediyeler Artık “Kafasına Göre” Kaldırım Yapamayacak!

Resmî Gazete’nin bugünkü sayısında dikkat çeken bir yönetmelik yayınlandı. “Yaya Yolları ve Kaldırımların Tasarım Kuralları Hakkında Yönetmelik” isimli yönetmelik, Türkiye’deki kaldırımlar için birtakım standartlar ortaya koyuyor. Bu yönetmeliğe nazaran Türkiye’deki kaldırımlar için kimi standartlar oluşturulacak. Gelin daima birlikte kelam konusu düzenlemenin ayrıntılarına bakalım.

Öncelikle şunu belirtelim; Resmî Gazete’de yayımlanan karar, 1 Temmuz 2024 tarihi prestijiyle yürürlüğe girecek. Yani 1 Temmuz 2024 tarihi prestijiyle Türkiye’de inşa edilecek tüm yeni yaya yolları, bu düzenleme kapsamında yapılacak. Hâlihazırda yapılmış olan kaldırımlar tekrar 1 Temmuz 2024 tarihi prestijiyle yenilenecek olursa yeni yönetmelik kapsamında işlem görecek. 

Kaldırımlardaki yürüme alanı 150 cm’den dar olamayacak!

Yaya Yolları ve Kaldırımların Tasarım Kuralları Hakkında Yönetmelik’e nazaran Türkiye’deki kaldırımlar, artık 3 kademeden oluşacak biçimde yapılacak. Bu bağlamda;

• Mülkiyet tesir şeridi
• Net yürüme alanı
• Emniyet şeridi

bundan sonra yapılacak bir kaldırımın kademeleri olacak. Kaldırımlardaki net yürüme alanı ise artık 150 cm’den daha dar olmayacak. Düzenlemeye nazaran Türkiye’de inşa edilecek kaldırımlar, mülkiyet ve emniyet şeridi dahil olmak üzere 225 cm’den daha dar olamayacak. Düzenleme kapsamında kaldırım yerine yaya yolu yapılıyorsa ve bu yaya yolu ağaçlarla donatılıyorsa bile bir yayanın yürüyebileceği genişlik en az 150 cm olarak kalmaya devam edecek.

Ancak bu noktada değerli bir konu var. Şayet bir sokaktaki araç yolu 8 metreden darsa kaldırımın bir tarafı üstte anlattığımız halde inşa edilecek. Öteki tarafta ise net yürüme alanının 125 cm’ye kadar düşürülmesine müsaade verilecek. 

Kaldırım rampaları 3 istikamete eğimli olacak biçimde yapılacak

Engelli bireyler için kritik değer arz eden engelli rampaları da artık rastgele yapılamayacak. Düzenleme ile öncelikli olarak üç tarafında de eğim bulunan rampalar yapılacak. Bu rampanın genişliği 90 cm’nin altında olamayacak. Bununla birlikte tek istikametten eğimli rampalarda da 90 cm genişlik değerinin altına düşülmeyecek. 

Uygun yerlere “yeşil yaya koridoru” kurulacak

Genişliği en az 350 cm olan yaya yolu ve kaldırım inşalarında ise “yeşil yaya koridoru” oluşturulabilecek. Yani yayaların yürüyecekleri alan, ağaç ve başka bitkilerle donatılacak. Kullanılacak bitkinin gövde uzunluğu 220 cm’nin altında olmayacak. Bu sayede vatandaşın yürümesi için bir engel oluşmayacak. 

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından hayata geçirilen düzenleme, yayaların konforlu bir formda yol almalarını sağlayacak. Ayrıyeten engelli vatandaşlar da bu yönetmelik ile rahat bir nefes alacaklar…