Kimi Metalleri Paramparça Eden Bu Element, Nasıl Oluyor da Elimize Değdiğinde Hiç Ziyan Vermiyor?
Galyumu avucunuzun içine aldığınız an, sanki rastgele bir sıvıymışçasına kayganlaşır ve parmaklarınızın ortasından kayıp masraf. Gerisinde ise sadece bir yapışkanlık hissi ve küçük lekeler bırakır.
Peki galyum birçok maddeyi neredeyse yok edebilecek bir güce sahipken, insan bedenine ziyan vermemesi nasıl açıklanabilir?
Burada sıvı haldeki bir galyumun bilgisayar üzerine bırakıldığını görüyoruz. Erimiş haldeki galyum, muhakkak bir müddetin sonunda bilgisayarı paramparça ediyor.
Az evvelki görüntüde bilgisayarı kesimlere ayırabilen galyum, burada ise ele asla ziyan vermiyor.
Peki bu durum nasıl meydana geliyor?
Aslında galyumun alüminyum ve çelik üzere metallerin erimesine yol açması, bu metallerle kimyasal reaksiyona girmesinden kaynaklanır. Nasıl ki su, demirin paslanmasına neden olmasına karşın elimize ziyan vermiyorsa emsal bir durumun daha hızlandırılmış hali bu elementlerin(galyum, alüminyum) etkileşimi için geçerlidir.
Bu element, alüminyum ile birleştiğinde amalgam ismi verilen bir alaşım oluşturur. Bu alaşım, alüminyumun atomik kristal yapısı içine sızar ve onu kırılgan bir hale getirerek çözer. Böylece katı alüminyum, galyum ile birleştiğinde basitçe parçalanabilir ve galyum, etkileşimde bulunduğu maddeyi yapısal hasara uğratmış olur.
Şaşırtıcı olan ise galyumun bunu başarabilmesi için, oldukça az bir müdahaleye muhtaçlık duymasıdır. Alaşımın oluşması için alüminyum ve çelik bir hususun üzerine çok az bir ölçüde galyum koymak bile kâfi olur.
Gümüş rengindeki galyum, 29.4℃’lik epeyce düşük bir erime noktasına sahiptir. Birçok metalle basitçe alaşım yapar ve düşük erime noktasına sahip alaşımlarda bile bir bileşen olarak kullanılabilir.
Bu element, hayli kolay bir halde eriyip sıvı hale gelir ama kaynaması için çok yüksek dereceler gereklidir. Donduğunda genişler ve bunu yapabilen birkaç husustan sırf biridir.
Yine bunun yanında altın, nikel ve bakır üzere metallerin galyum ile birleşmeleri sonucunda elde edilen alaşımın, ağız ısısında sertleştiği görülür ve bu alaşım, diş hekimliğinde dolgu gereci olarak kullanılır.
%100 bir metal olan galyum ile oynanması yahut işlenmesi rastgele bir tehlike teşkil etmez. Ayrıyeten bu elementin içeriğindeki bileşiklerin toksiklik derecesi bir epey hafiftir lakin elbette solunmamalı yahut yutulmamalıdır.
Özetle galyumun, ellerimizde sıvı halini alması lakin farklı metallere ziyan vermesi, bu metallerle girdiği kimyasal tepkinin sonucudur. Örneğin su ve tuzla farklı başka temas ettiğimizde hiçbir şey olmaz lakin bu iki bileşik bir ortaya geldiğinde tuz, suyun içinde erir.
Peki, galyum sizlere de Terminator 2 sinemasını hatırlattı mı?